Nauka języka angielskiego w przedszkolu

  

W roku szkolnym 2019/2020 zajęcia z języka angielskiego realizowane są w ramach podstawy programowej dla wszystkich dzieci.

Nauczyciel pracuje na autorskim programie nauczania języka angielskiego -  (Agnieszka Stalbowska),
z wykorzystaniem metody TPR (Total Physical Response - reagowanie cały ciałem),
dodatkowo z dziećmi z grup 6 i 7 na kartach pracy "I love Boo” (MAC edukacja).

 

          Przygotowując zajęcia dydaktyczne w przedszkolu, należy pamiętać, aby nie ograniczały się one jedynie do pracy przy stoliku czy zabawy na dywanie. Plan zajęć powinien zawierać także elementy związane z ruchem, który jest nieodłącznym elementem rozwoju dziecka. Potrzeba ruchu może być zaspokojona podczas gier i zabaw mających na celu powtórzenie czy utrwalenie omawianych podczas zajęć zagadnień. Zajęcia ruchowe mogą też służyć jako metoda wprowadzania nowego słownictwa czy funkcji językowych. Jednym z takich sposobów, znanym i wykorzystywanym przez nauczycieli języka angielskiego, jest technika TPR (ang. Total Physical Response), czyli technika reagowania całym ciałem, stworzona przez profesora Jamesa Ashera. Polega ona na uczeniu nowych słów i zwrotów poprzez ruch i zachęcanie dziecka do wykonywania ciałem czynności zgodnych z usłyszanym poleceniem.  Z uwagi na to, iż odpowiada na stałą potrzebę ruchu dziecka, opierając się na jego reakcji motorycznej, TPR jest niezwykle pomocną metodą nauczania języka obcego dzieci w wieku przedszkolnym. Przy użyciu tej metody zajęcia poświęcone nauce języka obcego są atrakcyjniejsze – pobudza się pamięć motoryczną i eliminuje znużenie dzieci, spowodowane zbyt długim przesiadywaniem na dywanie lub przy stolikach. TPR bazuje na naturalnym naśladowaniu ruchowym całym ciałem słownych poleceń nauczyciela, angażując przy tym wszystkie zmysły oraz szereg różnorodnych zabaw ruchowych. Autor metody twierdził, iż najlepszym sposobem na efektywne zapamiętywanie jest ruch fizyczny. Innymi słowy, dzieci, które uczą się języka łatwiej i szybciej zaobserwują efekty i zareagują na polecenie nauczyciela w sytuacji, gdy będzie on je demonstrował. To wszystko natomiast ma zmierzać do kojarzenia słówek z ruchem, angażując przy tym całe ciało. W ten sposób pobudza się pracę całego mózgu tzn. półkuli lewej, odpowiadającej za język i półkuli prawej, która jest odpowiedzialna za wykonywany przez człowieka ruch fizyczny.
     Asher opiera się na sposobie w jaki dzieci przyswajają język ojczysty. W skład komunikacji między rodzicami a dziećmi wchodzą aspekty zarówno werbalne, jak i ruchowe. Zauważył on, że dzieci ucząc się języka ojczystego przede wszystkim słuchają, a dopiero z czasem zaczynają mówić. Dziecko ruchem odpowiada na mowę rodziców. Potem, reakcje te są pozytywnie utrwalane/nagradzane przez rodziców. Obserwując dzieci można zauważyć, że potrafią one zrozumieć nawet dość skomplikowane zdania chociaż nie są w stanie same ich stworzyć. Jest to okres, w którym dzieci podświadomie wchłaniają i przyswajają wszystko to, co dzieje się wokół nich, nie będąc jeszcze w stanie mówić. W tym czasie dochodzi do internalizacji języka oraz „łamania systemu”. Po tym okresie dziecko jest zdolne spontanicznie reprodukować język/mowę.  Zdaniem Ashera, nauka nowego języka może być skuteczna, w przypadku gdy będzie przypominać sposób w  jaki dzieci uczą się swojego języka ojczystego.

      Zgodnie z powyższym, metoda TPR rozwija umiejętność słuchania i rozumienia, zachęcając dzieci do reagowania na wypowiedziane przez nauczyciela zwroty i polecenia. Zapewniając odpowiedni okres czasu na „słuchanie” oraz „zrozumienie”, które towarzyszą także i przyswajaniu przez dzieci języka ojczystego, można uczynić proces uczenia bardziej przyjemnym i mniej stresującym, co z kolei jest jednym z głównych celów metody TPR.  Dzieci nie muszą utrzymywać komunikacji werbalnej z nauczycielem, wystarczy, że wykonują jego polecenia. Głównym założeniem danej metody jest „osłuchiwanie się dziecka” z nowym językiem. Mówienie pojawia się z czasem i tylko wtedy, gdy dzieci są na to gotowe. Nie ma przymusu, wszystko odbywa się w naturalnym tempie. Dlatego też metoda reagowania całym ciałem eliminuje stres dziecka, który może pojawić się  w trakcie nauki języka obcego. Umożliwia ona odprężenie podczas zajęć, przełamuje wszelkie zahamowania oraz strach przed wypowiadaniem słów czy lęk przez popełnieniem błędów, a także podnosi poziom atrakcyjności w procesie nauki.
      
 
Technika reagowania całym ciałem pozwala zauważyć, że wykorzystanie ruchu w nauce sprzyja rozwijaniu u dziecka umiejętności słuchania, podążania za instrukcjami, a także ułatwia zrozumienie nowych zwrotów, które dziecko ilustruje za pomocą swojego ciała, wykonując ruch odpowiedni do wydanego polecenia.
       Do zalet techniki reagowania całym ciałem należy zaliczyć to, że dziecko nie czuje się skrępowane na zajęciach oraz rozumie i szybciej zapamiętuje używany podczas nich język czy inne wprowadzane zagadnienia. Ponadto dzięki zastosowaniu techniki reagowania całym ciałem można wyeliminować używanie języka ojczystego podczas nauki, co stanowi ważny cel dla każdego nauczyciela. Typowymi przykładami wykorzystania tej metody jest wprowadzanie nowego słownictwa połączonego z ruchem naśladującym daną czynność lub wprowadzenie piosenek ilustrowanych gestem („Follow me”, „Head, shoulders, knees and toes”, „Walking, walking”...). Gesty i proste instrukcje pozwalają przeprowadzić zajęcia od początku do końca w języku obcym. Gwarantują przy tym solidną dawkę ruchu, który wprowadza dzieci w stan kontrolowanej swobody i zapewniają jednocześnie atmosferę bezpieczeństwa, tak istotną dla najmłodszych uczestników. Nieoceniony jest także wkład dzieci, które aktywnie biorą udział w zajęciach i proponują własne pomysły na wykorzystanie techniki TPR. Wymyślone przez nie sposoby mogą też znaleźć zastosowanie podczas nauki w domu z rodzicami.

       Metoda Total Physical Response (TPR) ma wielu zwolenników, ponieważ zapewnia przyswajanie wiedzy w atmosferze interakcji i zabawy – ważnego elementu nauczania.

Opracowała mgr Agnieszka Stalbowska