Wartości wychowawcze telewizji

        Intensywny rozwój środków masowego przekazu, w tym także telewizji, warunkuje konieczność uświadomienia sobie, że są one jednym z podstawowych czynników współdziałających w wychowaniu współczesnego dziecka. Dlatego warto jest zastanowić się nad świadomym wykorzystaniem jej w procesie wychowania dzieci. Dzięki telewizji dzieci często zaskakują nauczycieli i rodziców swoją wiedzą, zasobem słów, znajomością faktów. To telewizja pozawala na wyrównanie poziomu wiedzy i wyobraźni dzieci z różnych środowisk. Rodzice i nauczyciele, chcąc, aby wpływ jej na rozwój dzieci był pozytywny, powinni pamiętać, żeby dziecko poświęcała na telewizję tyle czasu, na ile pozwala jego wiek i stopień rozwoju. Warto jest w tym momencie zwrócić uwagę, na fakt, że dzieci w wieku 3-5 lat mogą oglądać krótkie programy, najlepiej tylko dobranocki, a 5-9-latki mogą oglądać telewizję do 45 min. nie częściej niż 3-4 razy w tygodniu. Natomiast 9-14-latki mogą tygodniowo spędzać przed telewizorem 4-5 godzin. Potrafią one oglądać w skupieniu film nie dłużej niż godzinę, dlatego też, nie powinny one spędzać przed ekranem więcej czasu. Oglądając telewizję, dzieci po pewnym czasie są zmęczone nadmiarem bodźców.
         Telewizja pozwala dziecku na ucieczkę od męczącej rzeczywistości i zanurzenie się
w świecie pełnym uroku, pięknym, kolorowym, bogatym. Dzięki niej dziecko wchodzi do wirtualnego świata, w którym może realizować swoje marzenia. Telewizja może czasami pełnić funkcje wypoczynku, szczególnie wtedy, gdy dziecko silnie zmęczone pracą fizyczną lub umysłową, chętnie ogląda ,,lekkie”, spokojne programy, niewymagające większej koncentracji, wysiłku intelektualnego, silnych przeżyć emocjonalnych. Dzięki telewizji dzieci mogą rozwijać swoje zainteresowania różnymi dziedzinami życia społecznego, nauki, kultury, sztuki czy techniki. Może też ona dostarczać dzieciom określonych, wartościowych wzorów postępowania. Dziecko poprzez obserwację zachowań bohatera kształtuje własny system wartości. Treści zawarte w różnych programach telewizyjnych ukazują dzieciom przykłady zachowań w różnych sytuacjach społecznych. Owe programy wspomagają dziecko w pełnieniu określonych ról np. roli dziecka w rodzinie, ucznia w szkole, a także kształtować stosunek dziecka do najbliższych mu osób, lub grup społecznych oraz wartości społecznych. Telewizja poprzez określone treści, sposoby i formy jej prezentowania może inspirować dzieci do działań o bardzo różnym charakterze np. pomoc dzieciom w nauce języków czy
w umiejętności obsługiwania komputera, w słuchaniu muzyki, zachęcać do udziału w różnych konkursach. Może ona także stanowić bogate źródło wiedzy dla dzieci. Dzieci oglądając telewizję w celu dowiedzenia się czegoś o świecie, traktują ją jako atrakcyjne źródło informacji, które są podane w ciekawy sposób. Telewizja przybliża dzieciom świat, umożliwia poznanie różnych kultur czy zwyczajów innych ludzi. Programy telewizyjne pokazują życie roślin, zwierząt, a także różne zjawiska przyrodnicze, wzbogacając wiedzę.
Z telewizji wiele można przenieść do świata zabaw i własnych działań dziecka, czerpiąc
z ekranu inspiracje, wzory i przykłady. Zrobiony z jarzyn teatrzyk da dziecku twórczą satysfakcję, jakiej się rodzice nie spodziewają. Rysowanie, malowanie czy lepienie bohaterów ulubionych programów czy bajek to rozwijanie zdolności manualnych, kształcenie twórczej wyobraźni, a także utrwalenie wpływu telewizyjnych postaci. Dodatkowo programy edukacyjne wzbogacają czynny i bierny słownik dzieci, a także utrwalają naukę języków obcych. Sprawozdania sportowe mobilizują do czynnego udziału w różnych dziedzinach sportu. Dzięki telewizji cały świat staje przed oczami dzieci, dzięki niej więcej wiedzą
i więcej rozumieją. Dostarcza ona wielu pożytecznych informacji, przynosi wiele korzyści, dlatego też nie można całkowicie pozbawić dziecka korzystania z jej dobrodziejstw. Jednak to, ile czasu dziecko spędza przed tym urządzeniem, jakie ogląda programy i o jakiej porze, zależy tylko od rodziców. Ich zadanie jest dopilnować, aby dziecko oglądało takie programy, audycje, czy filmy, które się przyczynia do jego pozytywnego rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego.

Opracowała mgr Elżbieta Pietraszewska
na podstawie literatury:

Gajda J., Swoistość mass mediów i ich oddziaływanie, Toruń 2002
Iglińska J., Telewizja w życiu dziecka, ,,Życie szkoły” 2002,
Izdebska J., Rodzina, dziecko, telewizja. Szanse wychowawcze i zagrożenia telewizji, Białystok 2000.